Marvil, de artiestennaam van Elizardo Martínez Vilas (1902-1976), is misschien niet de bekendste dichter van tango’s, maar hij had wel een eigen stijl en humor. In die categorie past ook Asi se baila el tango (zo moet je de tango dansen), geschreven in 1942 en op muziek gezet door Elías Randal, pseudoniem voor Elías Rubistein (1920-2005). De meest bekende uitvoering is die door het orkest van Tanturi met zang van Alberto Castillo (Alberto Salvador de Lucca 1914-2002), ook een man die de zon wel in het water kon zien schijnen. Hij maakte er een vrolijk lied van. De tekst is erg herkenbaar voor mensen die zelf dansen. Wel heeft het lied geleid tot discussie over wat de auteur er nu precies mee heeft bedoeld.
Hij begint met de vraag wat dandies en ander chique volk nou eigenlijk van de tango weten. Volgens sommige verklaringen zou de tekst betrekking hebben op de jongelui van goede komaf die in de jaren rond de eerste wereldoorlog de tango adopteerden die tot die tijd vooral een de volkse milieus werd gedanst. Ik denk niet dat Marvil dat bedoeld heeft, in 1942; die tijd was immers toen al lang voorbij. Het lijkt er meer op dat hij het heeft over een groep dansers in zijn eigen tijd die hij wil laten weten wat de essentie is van het dansen van tango; blijkbaar was dat bij de aangesproken groep in zijn ogen niet altijd bekend. Dat zou ook verklaren waarom het optreden van Castillo met dit lied regelmatig tot opstootjes zou hebben geleid omdat een groep aanwezigen zich wat al te zeer aangesproken voelde. Het zou zelfs zijn voorgekomen dat hij van het podium afkwam om het geschil met blote vuisten uit te vechten en na afloop van de knokpartij weer vrolijk verder te zingen. Castillo was dan ook een kleurrijke figuur. Hij was geen zanger van opleiding, maar gynaecoloog en had een goed lopende praktijk in Buenos Aires. Om een gegeven moment is hij daarmee gestopt om zich helemaal aan het zingen te kunnen wijden. Hij zingt met een expressieve stem en weet van iedere uitvoering een knetterende presentatie te maken.
Feitelijk zegt de tekst: stop met rare fratsen op de dansvloer. Dans zorgvuldig en dan krijgt je dans vanzelf elegance en statuur. En die zorgvuldigheid vind je in de houding, het lopen en het precies uitvoeren van dansfiguren, niet in de showvertoningen die je vanaf het midden van de jaren dertig steeds vaker tegenkwam in de salons van Buenos Aires. Het resultaat is dan een 'tango de mi flor', een tango op z'n best.
In het laatste couplet, dat overigens in geen enkele mij bekende opname wordt gebruikt, krijg je een beschrijving van hoe zo’n blije dans dan wordt (in het filmpje hebben we deze tekst wel kunnen verwerken tegen een instrumentale achterrgond).
Marvil beschrijft een lenige tanguera die danst als een dolle, die zo vast zit aan het lijf van haar partner dat het lijkt of ze zijn schaduw is; de tango heeft zij met de paplepel ingegoten gekregen en ze is net als haar partner gek op die dans.
Een interessante passage zijn de laatste twee regels van het refrein: waarom dat sinds vanavond, Malena niet meer danst. De zoektocht naar het waarom van die regel brengt ons bij een tango met de naam Malena die een jaar eerder werd geschreven door Horacio Manzi. In 1942 stond die die tango in hoog aanzien en de hoofdfiguur, Malena, werd een soort icoon van de tango. Maar meer nog was er de legendevorming rondom deze Malena? Wie was zij? Bij de beschrijving van deze tango hebben we al aangegeven dat in het roddelcircuit van Buenos Aires in de jaren veertig meerdere namen circuleerden. Het spannendste verhaal betrof de in Buenos Aires vrijwel onbekende zangeres, Malena de Toledo en dat gerucht werd opgeleukt met het verhaal dat zij nooit meer gezongen zou hebben nadat ze had gehoord dat Manzi een tango naar haar had genoemd. Naar deze roddel verwijzen de regels in het refrein van Así se baile al tango, overigens zonder precies aan te geven wat Malena van Toleda dan tot dat besluit zou hebben aangezet. In het tango-wereldje van de jaren veertig dacht men dat overigens wel te weten: ze was jaloers dat haar bewonderaar het kort na de ontmoeting aanlegde met een nadere zangeres, Nelly Omar, en had daar zo de pest over in dat ze van de weersomstuit de tango niet meer gezongen zou hebben. Dat Malena van Toledo in 1942 helemaal zou zijn gestopt met zingen, is in ieder geval onjuist. Wel is het denkbaar dat zij de tango Malena, die ook op haar repertoire stond, vanaf dat moment niet meer heeft gezongen, al klinkt het niet echt geloofwaardig. Misschien is het allemaal onderdeel van de legende rondom de tango en heeft Marvil dat verhaal gebruikt om met Asi se baila el tango mee te liften op het succes van Malena. We zullen het nooit helemaal precies weten.
In het lied vertellen de violen tegen de bandoneons over het besluit van Malena om in ieder geval die avond (misschien stond er oorspronkelijk aquella noche) of vanaf die avond niet meer te zingen en strooien zo zout in de wonde van een mogelijke liefdesaffaire. Zo krijgt de laatste zin van Asi se baila el tango een zinvolle betekenis in relatie tot de tangocultuur van het jaar 1942 en het past prima bij de humor van zowel Marvil als Castillo.
